Gistermiddag was ik in het inmiddels alweer tienjarige metalenstadion Gelredome aandachtig toeschouwer bij de wedstrijd Vitesse-PSV. In de commentaren achteraf werd gerept over een aantrekkelijke, doelpuntloze pot voetbal.
Het zegt veel over de gebrekkige verwennerij die het moderne voetbal het publiek te bieden heeft, want om constant ‘aandachtig toeschouwer’ te blijven moest ik mezelf geregeld oppeppen in het duel dat het meer en deel gevuld werd met risicoloze doch verstandige passen breed en terug.
Met PSV zag ik de toekomstige landskampioen van Nederland van betrekkelijk dichtbij aan het werk. PSV heeft geen elftal waarop ik verliefd kan raken. Ik ben sowieso geen fan van PSV. Philips Sport Vereniging is de meest stabiele club van Nederland, omdat de club al jaren achtereen verstandig en bedrijfsmatig wordt geregeerd. Het verstand wint er van de passie en de pure liefde. Die onberedeneerde harstocht is er wel bij Ajax en Feyenoord, maar die clubs illustreren dat die enorme binding van fans en bestuurders op de lange termijn slecht uitpakt. De machtige clubliefde bij de twee populairste clubs van het land legt te veel druk op spelers, trainers en clubregenten en zorgt voor ondoordacht beleid, dat weliswaar met de beste bedoelingen wordt gevoerd. Desondanks ging de Klassieker gisteren slechts om de weinig begerenswaardige en voor bovengenoemde topclubs zelfs waardeloze derde plaats in de Eredivisie.
Koploper PSV is dit seizoen weer haar evenwichtige zelf, met dank aan Fred Rutten. Fred Rutten is een saaie vent. Alles wat hij doet is gericht op het resultaat, op de koele cijfers die aan het einde van iedere rit op de borden prijken. Fred Rutten ziet voetbal niet als een levendige kunstvorm, maar als een spel dat op een wetenschappelijke en rationele manier benadert moet worden.
Woorden die Rutten graag gebruikt in zijn saai opgedreunde wedstrijdanalyses zijn ‘controle’, ‘het dood maken van een wedstrijd’ en vast ook ‘geen gekke dingen doen’. Echt waar: Fred Rutten is daarmee de vijand van de voetballiefhebber, die juist zit te wachten op ongecontroleerd, emotioneel voetbal met spelers die hun talent optimaal benutten door op hun instincten en intuïtie te vertrouwen.
Rutten is een vakman, maar daar stopt direct mijn bewondering voor die nette vent waarop je niks kan aanmerken (behalve dat je niks op ‘m kan aanmerken natuurlijk). Het voetbal dat PSV in Arnhem toonde was ontdaan van avontuur, ontdaan van een ziel. Rutten programmeert zijn spelers nauwkeurig met als gevolg dat er in het veld elf gebrainwashte figuren de bal taakbewust en foutloos naar elkaar tikken, ingecalculeerd dat er van de vijf gecreëerde kansen er wel eentje ingaat.
Zondag gebeurde dat een keertje niet, maar Rutten raakt daarvan niet in paniek. Dit soort wedstrijden neemt Rutten nu eenmaal op in zijn rekenkundige model.
De zelfcontrole, opofferingsgezindheid en speldiscipline is zo groot bij de PSV-ers dat je jezelf begint af te vragen of Rutten bij zijn aantreden op mensen lijkende robots heeft bestelt bij Philips voor aanvang van het seizoen, als je zo kijkt naar het Playstation-voetbal van zijn ploeg. Ik zou Ibrahim Affelay, die braaf voor de verdediging geposteerd is en zijn aanvalslust en ego verloren lijkt, wel eens willen open snijden om te zien of er in zijn lijf nog wel een hart klopt.
Schaamteloos kiezen voor effectiviteit, het mag tegenwoordig. Wie kritiek heeft op karakterloos, doch succesvol voetbal moet tegenwoordig oppassen. Je bent al snel een idioot die niet spoort en helemaal niks begrijpt van het moderne voetbal, dat nu eenmaal bovenal draait om resultaten. Maar als het allemaal alleen maar om resultaten draait, waarom gaan we dan nog naar het voetbal? Dan volstaat toch het bekijken van de uitslagen aan het eind van de zondagmiddag op teletekstpagina 818 en eentje verder de huidige stand in de eredivisie?
Remco Kock
