Hoe nu verder? De zinderende 4-1-zege op Frankrijk heeft Nederland voorlopig op het podium van de belangrijkste titelfavoriet gebracht. Nog nooit won een ploeg op een belangrijk eindtoernooi zo overtuigend van de finalisten van het laatste WK.
Deze prestatie is zeker uniek en vooral met de overmacht waarmee hij plaats vindt. Joegoslavië schakelde bij het EK van 1968 West Duitsland en Engeland uit en Tsjechoslowakije versloeg Nederland en West Duitsland om in 1976 Europees kampioen te worden, maar die ploegen deden dat niet met overwinningen van 3-0 en 4-1.
Het is achteraf geen blufpoker dat Van Basten altijd heeft beweerd dat hij een ploeg wilde klaarstomen voor dit EK en dat hij het WK van twee jaar geleden er ondergeschikt aan heeft gemaakt. Het is nu wel spijtig dat hij in december zelf de handdoek gooide en straks bij Ajax aan de slag gaat. Had hij niet Oranje in Zuid Afrika aan de wereldtitel willen helpen? De problemen voor Bert van Marwijk nemen met het uur toe. De sympathieke trainer is niet te benijden, want hij krijgt met een soort Thijs Libregts-complex te maken. Opeens kan hij het niet beter doen dan Van Basten. Nog afgezien dat hij zijn schoonzoon maar beter niet kan oproepen.
Het succes van dit Oranje brengt wel een morele verplichting met zich mee. In Italië en Frankrijk is men bang dat hun ploegen door een nederlaag van Oranje tegen Roemenië buitenspel worden gezet. Dat is niet helemaal onlogisch, want door de merkwaardige toernooiopzet kan Oranje een mogelijk lastige tegenstander in de halve finale nu in leven houden. Je moet er niet aan denken dat Oranje bij voorbeeld Italië redt en dan vervolgens in de halve finale door de Azzurri met strafschoppen wordt uitgeschakeld.
Wat kan dit Oranje nog doen, want het is nooit goed. Verliezen van Roemenië is toch een beetje verdacht en winnen van Roemenië kan heel dom zijn. Of moeten we er vanuit gaan dat Oranje nog een keer dik wint van Italië of Frankrijk. Combines? De voetbalwereld staat er bol van. Vier jaar geleden werd Italië uitgeschakeld door een afgesproken 2-2 tussen Denemarken en Zweden. In 2000 liet Joegoslavië Spanje in de laatste minuut winnen zodat Noorwegen het slachtoffer werd. Op het WK-98 verloor Brazilië opeens van Noorwegen en zodoende werd Marokko een promotie naar de tweede ronde door de neus werd geboord.
Het inlossen van de sportieve plicht is wel iets waar Van Basten aan zal denken. Maar hij zal zeker enkele spelers (Van Bronckhorst, Ooijer, Van der Vaart, Van Nistelrooij en Kuijt) rust gunnen, want hij beschikt over ideale vervangers, die best wel even een echte wedstrijd willen spelen (De Cler, Heitinga, De Zeeuw, Huntelaar en Afellay). Zo verzwakt hoeft Nederland niet te zijn. Daarmee weet het oranje legioen nog hoe Tsjechië Nederland vier jaar geleden in het toernooi hield door met een B-team Duitsland te verslaan. Goede kampioensploegen willen alle wedstrijden winnen.
Opvallend is wel dat de UEFA in corruptiegevoelige situaties blijft volharden. Pieter Vink op Spanje-Zweden zetten is bedenkelijk, want de tegenstander van de kwartfinale van Oranje komt waarschijnlijk uit dit duel. Als Vink vanavond gedwongen wordt om te strooien met kaarten, zal menigeen zijn wenkbrauwen fronsen. Vink had beter in de groepen A of B een wedstrijd moeten fluiten. Maar zo werkt het dus niet bij de UEFA. De voetbalunie maakt zich wel druk om een belachelijke interpretatie van een buitenspelregel, maar signaleert dit soort oneffenheden niet. Na het gehannes met het wedstrijdprogramma en de verdachte loting is dat wel pijnlijk. Er wordt opeens wel erg veel fair play van onze landgenoten verwacht. Misschien een beetje te veel, dat is dan weer het nadeel bij een voordeel van een vroege kwalificatie.
Jurriaan van Wessem
