De Europa League is de naam van een toernooi dat de oude UEFA Cup moet vervangen. Het lijkt een mooi toernooi, maar tot nu toe bezorgt het vooral kopzorgen bij competitieleiders en penningmeesters.
In feite heeft het toernooi vooral een nieuwe indeling van het voetbaljaar tot gevolg.
De romantiek verdwijnt langzaam uit het Europese voetbal, zo luidt steeds vaker de kritiek op het moderne voetbal. Met de Europa League zal alles weer anders worden. Het toernooi ziet er op papier niet slecht uit, maar in de praktijk kleven er wel enkele bezwaren aan. De rente van een volledig seizoen kan in augustus al verspeeld zijn. Wat weinig volgers lijken te beseffen is dat slechts 26 clubs daadwerkelijk zeker zijn van deelname aan een van de twee toernooien. Dat zijn de 21 clubs die zich rechtstreeks plaatsen voor de Champions League en vijf clubs uit toplanden die instromen in de laatste voorronde van de Champions League en zodoende in ieder geval verzekerd zijn van deelname aan de Europa League. Zesentwintig clubs op alle clubs in Europa, dat is schrikbarend weinig.
Schrikbarend is het zeker voor de penningmeesters van de meeste clubs, die immers wel moeten begroten, maar pas eind augustus echt weten waar ze aan toe zijn. Maar ook voor de trainers en spelers, want door het verplaatsen van de eerste ronde (van de UEFA Cup) naar augustus is het seizoen voor vrijwel alle clubs een maand vervroegd. Competitieleiders zitten nu al met de handen in het haar.
De penningmeesters zullen ook niet blij zijn met de wetenschap dat de wedstrijden in de voorronde nauwelijks geld opleveren, omdat ze buiten het echte seizoen worden gespeeld. In juli en begin augustus wil het grote publiek nog geen avonden op de tribune of voor de buis doorbrengen voor een paar potjes. Voor de fanatici zal het anders zijn, maar voor de massa zal het seizoen straks te vroeg beginnen met het risico dat het voor sommige clubs ook te vroeg is afgelopen.
Tot deze zomer kon het gebeuren dat een ploeg uit België begin augustus al Europees was uitgevoetbald, als de fans nog op de strand lagen. Afgelopen jaar verslikte Anderlecht zich in de tweede voorronde van de Champions League. De uitschakeling door BATE Borisov betekende al op 7 augustus een verdict voor het hele jaar. Racing Genk overkwam iets dergelijks ook al als kampioen. Het Moldavische Sheriff Tiraspol slaagde er acht jaar in om kampioen te worden, maar haalde nooit de Champions League of de UEFA Cup. Zo’n scenario is nu ook mogelijk voor de Nederlandse clubs.
De vroege uitschakelingen van de eredivisieclubs in de Intertoto/UEFA Cup kunnen zeker als waarschuwing dienen, want FC Twente verloor drie jaar geleden toch pijnlijk van Levadia Tallin en FC Utrecht twee jaar geleden van Hammarby. Maar nu speelt er nog een ander aspect mee. Het in de competitie behaalde Europese ticket biedt plotseling veel minder garanties en dat kan ten koste gaan van de belangstelling en de inzet van verschillende ploegen.
Het is nog maar de vraag of clubs uit Zuid Europa die voorronde echt serieus zullen nemen in de hitte van de zomer, want ze beschouwen die wedstrijden toch als voorbereiding op de nieuwe competitie. Het kan tot sensationele resultaten leiden, zoals die recentelijk ook voorkwamen in de Intertoto. Dat kan de ‘democratie’ van het Europese voetbal ten goede komen, maar of de kwaliteit er bij gebaat is moet maar blijken. Een matige beurt in de tweede helft augustus kan het werk van een heel seizoen in een klap vernietigen. En dat kan toch niet de bedoeling zijn van een nieuw toernooi.
In feite spelen volgend seizoen maar tachtig clubs Europees voetbal. Dat is veel minder dan tien jaar geleden. Natuurlijk, er zijn veel meer clubs die wel in de voorronde uitkomen, maar dat is een toch een cruciaal verschil. Geruisloos is de start van het seizoen vervroegd om tachtig clubs in de herfst meer ruimte te geven, want die clubs spelen straks tenminste zes wedstrijden in plaats van twee. Dat is wel het grote verschil en die 80 clubs verdienen natuurlijk meer en worden als vanzelf rijker dan het gepeupel dat niet door de voorrondes komt. Het is echter de vraag of de tv-kanalen blind in dit nieuwe toernooi willen investeren. Met de wetenschap dat er teveel wedstrijden tegelijkertijd plaats vinden is het product nu al van inferieure kwaliteit. De Europa League bezorgt de mensen bij de meeste clubs veel meer kopzorgen, terwijl deelname aan een Europees toernooi toch altijd een feest was.
Kan het publiek zich straks nog wel verheugen op deelname aan internationaal voetbal, als in de praktijk blijkt dat de ereronde in mei niet meer oplevert dan een enkele reis naar Donetsk in juli? Zelfs de tijd om je erop te verheugen is veel korter geworden.
Jurriaan van Wessem
